Schepen van Zwammerdam: Rijkscollectie en restauratie

De zes Zwammerdamse schepen zijn van internationaal archeologisch belang. De drie grote binnenvaart transportschepen zijn platbodems en dit type schip is voor 1972 niet aangetroffen

De zes Romeinse Schepen van Zwammerdam zijn opgegraven tussen 1971 en 1974. Het is de enige collectie van zes schepen dat als cluster bij elkaar is gevonden. De Rijkscollectie is eigendom van de Nederlandse Staat. De schepen zijn in bruikleen gegeven aan de Provincie Zuid-Holland en worden in de Restauratiewerf in Museumpark Archeon in Alphen aan den Rijn gerestaureerd.

De zes Zwammerdamse schepen zijn van internationaal archeologisch belang. De drie grote binnenvaart transportschepen zijn platbodems en dit type schip is voor 1972 niet aangetroffen. Latere soortgelijke vondsten elders hebben ook de naam type Zwammerdam gekregen. De andere drie zijn boomstamkano’s, waarschijnlijk vissersboten.

Het nummer in de naam van de schepen verwijst naar de volgorde waarin de schepen zijn aangetroffen en opgegraven.

Om de opgravingen in de jaren zeventig financieel mogelijk te maken, zijn verschillende acties gehouden om de schepen te redden. Onder meer een crowdfunding en twee bezoeken van Koningin Juliana genereerden veel publiciteit rond de unieke collectie schepen.

Na conservering in het Scheepsarcheologisch Museum Ketelhaven en de opslag in Lelystad was het de vraag waar de schepen een permanent onderkomen zouden krijgen. Uiteindelijk zijn de schepen in 2016 vervoerd naar Museumpark Archeon, gevestigd in de gemeente waar zij oorspronkelijk zijn gevonden.

De schepen worden stuk voor stuk gerestaureerd in de Restauratiewerf in de Romeinse afdeling van het museum. Tijdens de restauratie vindt ook een uitgebreid archeologisch onderzoek plaats. Elk schip is een project waarvoor projectsubsidie wordt aangevraagd, de schepen zijn immers Rijkseigendom.

De Restauratiewerf is open voor bezoekers. Zij zijn ‘live’ getuige van de restauratie en zij krijgen uitleg in de tentoonstelling over de Schepen van Zwammerdam.

Het streven is om alle zes schepen als cluster na afloop van de restauratie onder te brengen in een geheel nieuw onderkomen. Er wordt dan ook hard gewerkt om de bouw mogelijk te maken van een Nationaal Romeins Scheepvaart Museum op het terrein van Museumpark Archeon in Alphen aan den Rijn.

Download hier het Word document