Schepen van Zwammerdam: Opgraving en conservering

De zes Schepen van Zwammerdam zijn gevonden na afloop van de opgraving van het Romeinse castellum Nigrum Pullum op het terrein van Landgoed De Hooge Burch.

De zes Schepen van Zwammerdam zijn gevonden na afloop van de opgraving van het Romeinse castellum Nigrum Pullum, in het huidige dorp Zwammerdam, op het terrein van Landgoed De Hooge Burch. De complete collectie is vervolgens in Ketelhaven geconserveerd en in Lelystad opgeslagen.

Ondanks verwachtingen van archeologen dat er schepen in de bodem zitten, is de eerste boot bij toeval aangetroffen. Op 9 december 1971 is hout in de bodem gevonden tijdens de aanleg van een transporttunnel. Dit blijkt de Zwammerdam 1 te zijn. De boomstamkano is helaas beschadigd door de dragline die graafwerkzaamheden verricht.

In februari 1972 wordt het tweede schip gevonden, deze Zwammerdam 2 is een platbodem. Het is het eerste opgegraven schip van het Zwammerdamtype. De Zwammerdam 3 is tegelijk met de 2 gevonden en is net als 1 een boomstamkano.

De Zwammerdam 4 is gevonden aan het einde van de opgraving van 2 en 3. De 4 ligt zo diep dat de platbodem alleen kan worden gelicht door een damwand rond het schip te slaan. Boomstamkano Zwammerdam 5 ligt ‘in de weg’ en wordt snel gelicht. Tijdens het slaan van de damwand voor 4 wordt Zwammerdam 6 ‘aangesneden’.

In totaal zijn zes schepen aangetroffen: drie platbodems en drie boomstamkano’s. De opgraving van alle zes de schepen is in 1974 afgerond.

De schepen worden daarna allemaal in Scheepsarcheologisch Museum Ketelhaven geconserveerd. In Ketelhaven zijn hiervoor bassins gebouwd waar de schepen in worden gelegd. Hier wordt het water in het hout langzaam maar zeker vervangen door kunsthars.

De zes Schepen van Zwammerdam worden na de conservering een aantal jaren opgeslagen in Lelystad. In 2016 worden ze getransporteerd naar Museumpark Archeon in Alphen aan den Rijn. Hier worden de schepen in de Restauratiewerf Zwammerdam gerestaureerd.

Download hier het Word document