Tickets

Welkom bij Operatie Zwammerdamschepen

De wereldberoemde Zwammerdamschepen zijn tussen 1971 en 1974 opgegraven in het dorp Zwammerdam (gemeente Alphen aan den Rijn). Daar lag in de Romeinse tijd grensfort Nigrum Pullum, onderdeel van de Neder-Germaanse Limes. Deze Romeinse grens is sinds 2021 UNESCO Werelderfgoed.

In totaal zijn er zes vrijwel complete schepen gevonden in Zwammerdam. Ze kregen allemaal een nummer op volgorde van ontdekking. Toevallig hebben de kleinere vaartuigen de oneven nummers 1,3 en 5 gekregen. De vrachtschepen van het type Zwammerdam zijn achtereenvolgens genummerd 2,4 en 6. Ook is een vijf-meter lange stuurriem opgegraven. Al dit opgegraven eikenhout is door de inspanning van veel specialisten gedurende meer dan 40 jaar behouden voor ons en toekomstige generaties.

De scheepsresten zelf zijn na de opgraving overgebracht naar de Ketelhaven en in latere instantie naar Lelystad. Daar is 95% van de scheepsresten geconserveerd. Ondanks herhaalde pogingen is het nooit gelukt de complete collectie Zwammerdamschepen te restaureren en tentoon te stellen. Slechts de kano’s 3 en 5 zijn voor het publiek te zien geweest in Rotterdam en in Lelystad, evenals de losse planken van de Zwammerdam 2.

In het kader van de ontwikkeling van de Nedergermaanse limes als toeristische lijn en de nominatie ervan als UNESCO Werelderfgoed is in de jaren 2012 – 2016 een aantal stakeholders samengekomen in het gezamenlijke initiatief om de schepen van Zwammerdam terug te brengen naar de regio van ontdekking. Na enige studies naar de mogelijkheden en de haalbaarheid, zijn begin 2016 het Rijk en de provincie Zuid-Holland overeengekomen dat het goed zou zijn als de scheepsresten, onderdeel van de nationale erfgoedcollectie, in bruikleen worden gegeven aan de provincie Zuid-Holland.

Provincie Zuid-Holland, gemeente Alphen aan den Rijn en Archeon hebben vervolgens het initiatief genomen om een plan te ontwikkelen waarin wordt voorzien in de restauratie en de presentatie van de Zwammerdamschepen op het terrein van Archeon. Archeon neemt daarbij het initiatief om te komen tot het Nationaal Romeins Scheepvaartmuseum Archeon en de tijdelijke publiekstoegankelijke werkplaats, de Romeinse Restauratiewerf Archeon.

Een team van professionals en regionale vrijwilligers werken al weer 5 jaar aan de restauratie van de hele collectie Zwammerdamschepen. En daarmee aan de collectie van het Nationaal Romeins Scheepvaart Museum. Dit unieke project kun je `live’ bezoeken in de Romeinse Restauratiewerf of online meebeleven via sociale media.

Projectsubsidies en fondsenwerving
De Rijkscollectie Zwammerdamschepen is eigendom van de Rijksoverheid.

De restauratie van de Romeinse Zwammerdamschepen wordt daarom gefinancierd door verschillende subsidie verlenende instanties en fondsen. Hiervoor worden projectsubsidies aangevraagd en verkregen.

Voor de bouw van het Nationaal Romeins Scheepvaart Museum is inmiddels begonnen met fondsenwerving.

Overzicht Zwammerdamschepen