Vermaarde Umbo van Pupus terug naar Nigrum Pullum

17-06-2021

Wie Zwammerdamschepen googelt, komt niet alleen terecht bij ‘Operatie Zwammerdamschepen’ maar ook bij de vindplaats van de schepen, zo’n 10 kilometer bij Museumpark Archeon vandaan. In het dorp Zwammerdam, in Nigrum Pullum zoals de Romeinen het noemden, op landgoed Hooge Burch van Ipse de Bruggen, vindt u de tentoonstelling met het opgravingsverhaal en de vondsten. Deze kleine maar fijne tentoonstelling krijgt deze fantastisch object, de umbo (schildknop) van Pupus, weer terug in de collectie. Deze topvondst maakte onderdeel uit van de prachtige tentoonstelling `Romeinen langs de Rijn' in het rijksmuseum van Oudheden.

Dat deze schildknop van Pupus is weten we omdat hij er zijn naam in heeft geschreven, in puntjes. Waarschijnlijk was het zijn eigendom en wilde hij dat zo aan iedereen laten weten. We weten ook dat hij Bataafse ruiter was in Romeinse krijgsdienst. Vervolgens is het schild in handen gekomen van een collega, Hahucus. Ook hij `pointilleerde' zijn naam op de knop. We weten niet of het schild is overgedragen of verkocht.

Tijdens de opgraving naar het fort Nigrum Pullum bij het dorp Zwammerdam – in de jaren 70 van de vorige eeuw – is de bijzondere vondst gedaan. De umbo werd ontdekt in de onderste afvallaag van de toenmalige Rijnkade, waar de zes wereldberoemde Zwammerdamschepen zijn opgegraven. Deze zware bronzen knop sierde in het midden van het schild van een ruiter: de knop beschermde de hand achter het houten schild maar kon ook als stootwapen dienen.