IJzersterk ambacht

11-10-2021

Smeden, het bewerken van metaal met een hamer, is een van de oudste beroepen. Een smid vervulde vaak een centrale rol in de gemeenschap. Ook het woord smeden is heel oud, het gaat terug tot in de Germaanse tijd. Toen had het waarschijnlijk een ruimere betekenis, het betekende ‘fabriceren’; niet perse met metaal, maar ook met hout bijvoorbeeld.

Middeleeuwse ijzersmeden kenden hun materiaal goed en wisten precies welke bewerkingen en grondstoffen ze moesten gebruiken voor beoogde werkstukken. Er splitsten zich verschillende specialisaties uit. Je had de grofsmid, de kleinsmid, de hoefsmid, de nagelsmid en de wapensmid, die overigens niet veel voor kwam. De stalen zwaarden die hij maakte waren kostbaar en duurzaam, niet iets dat je ieder moment opnieuw moest aanschaffen.

We kennen nog veel uitdrukkingen die uit het ambacht van de smid voortkomen, zoals: “het ijzer smeden als het heet is”, “erop blijven hameren” en “het geheim van de smid”. Die laatste uitdrukking komt naar verluid uit de kruistochtentijd, toen Europese smeden leerden hoe de sterke zwaarden van de Saracenen waren gemaakt.