Tentoonstelling ‘Leven langs de Limes – Voorburg’

09-07-2015

In het Archeologiehuis Zuid-Holland, het archeologiemuseum van de provincie Zuid-Holland en Archeon, is een tentoonstelling te zien over Romeins Voorburg. In de Romeinse tijd lag in Voorburg een heuse stad, Forum Hadriani genaamd. Ontdekkingen in het havengebied van deze stad en nieuwe inzichten in de loop van het kanaal van Corbulo, dat Forum Hadriani verbond met de Oude Rijn, geven een beeld van het Romeinse watermanagement. De tentoonstelling is de tweede van een serie van vier en is te bekijken van 10 juli tot en met oktober 2015.

De Limes

Aan het begin van onze jaartelling viel het zuidelijke deel van Nederland onder Romeinse heerschappij. Na mislukte pogingen om ook Noord-Nederland en de rest van Duitsland te onderwerpen, kozen de Romeinen voor de Oude Rijn als noordelijke grens van hun rijk. Op de zuidoever van die rivier ontstond een uitgebreid systeem van forten en wachttorens. Dit werd gedurende drie eeuwen bevolkt door Romeinse soldaten, die zich van Katwijk aan Zee tot Millingen aan de Rijn inzetten om invallen van het ‘barbaarse’ volk ten noorden van de Rijn af te slaan. We noemen deze militaire zone de ‘Limes’, naar het Latijnse woord voor grens. De Limes is tegenwoordig het grootste archeologische monument van Europa.

Ontdekkingen

De tweede tentoonstelling in de Limes-reeks behandelt de aanleg van het kanaal van Corbulo en het ontstaan van de stad Forum Hadriani op de oever van dit kanaal. Recent is nieuw onderzoek uitgevoerd naar de precieze loop van het kanaal in de gemeente Leidschendam-Voorburg. Daarbij is aan het licht gekomen dat de Romeinen niet schuwden om door de strandwallen heen te graven en flink gebruik te maken van beschoeiingsmogelijkheden.

Daarnaast is duidelijk vastgesteld dat de Romeinen het kanaal 'droog groeven', dat wil zeggen dat zij zo lang mogelijk een dam lieten staan, zodat ze het kanaal konden graven zonder dat er water in stond. Omdat ook bij dit onderzoek geen duidelijke aanwijzingen zijn gevonden voor groot en intensief baggeronderhoud, lijkt het vrij zeker dat het (noordelijk deel van het) kanaal waarschijnlijk maar relatief kort in gebruik geweest is, zo ongeveer tot het midden van de tweede eeuw. Dit is opmerkelijk, omdat de bloeitijd van Forum Hadriani langer duurde.

Aan de hand van vondsten, kaarten en afbeeldingen schetst de tentoonstelling de geschiedenis van het onderzoek naar zowel het kanaal als het Forum en wordt inzicht geboden in de weg- en waterwegen in Zuid-Holland in de Romeinse tijd.

Vier tentoonstellingen

De tentoonstelling is de tweede in een serie van vier die in het kader van de Erfgoedlijn Limes door de provincie Zuid-Holland mogelijk wordt gemaakt. Eerder was een tentoonstelling over Alphen aan den Rijn te zien, waar in de Romeinse tijd een fort gelegen was. Volgend jaar zullen Limes-vondsten uit achtereenvolgens Bodegraven en Zwammerdam de revue passeren.

Het Archeologiehuis Zuid-Holland

De tentoonstelling is vanaf 10 juli te zien in het Archeologiehuis Zuid-Holland: Archeonlaan 1a, 2408 ZB Alphen aan den Rijn. In het Archeologiehuis zijn bijzondere archeologische vondsten uit de provincie te bewonderen, ondersteund met maquettes, reconstructies en audiovisuele presentaties.