Spelen met (vorm)zand

03-10-2022

In de grote, groene loods achter de Restauratiewerf, werkt Team Restauratie aan de opbouw van de voorsteven en achtersteven van de Zwammerdam 1. De Zwammerdam 1 is een boomstamkano die al in de Romeinse Tijd is hergebruikt als visbun. Alleen zou je die nu niet herkennen! Tijdens de opgraving is namelijk het middendeel van de kano verloren gegaan. En tijdens het conserveringsproces in de tank dat daarop volgde, is al houtwerk van deze visbun volledig uit elkaar gevallen tot platte delen. Maar er is een manier om de oorspronkelijke vorm te construeren en dat gaat met (vorm)zand.

Voor de reconstructie van de oorspronkelijke vorm van de voor- en achterkant, heeft het team een houten bak gemaakt, deze op het stalen transportframe geplaatst en tot slot gevuld met vormzand. Vormzand is zand met een olieachtig bindmiddel en wordt normaal gesproken gebruikt voor het maken van mallen en het gieten van metaal. Vormzand heeft de eigenschap goed de vorm vast te houden.

In de bak is met behulp van modellen de ronde vorm van de kano in het vormzand aangebracht en bedekt met plasticfolie. De losse onderdelen kunnen zo op de juiste plaats en in de juiste vorm aan elkaar gelijmd worden. Zodra de samengevoegde delen weer een voor- en achterkant vormen, wordt het geheel ondertunneld om ondersteuning onder het hout aan te brengen. Vervolgens kan het zand er onderuit gehaald worden. En de ontbrekende middensectie van de kano? Die gaan we bijmaken met nieuw hout. Uiteindelijke ontstaat er een goed beeld van de kano zoals die er oorspronkelijk uitgezien moet hebben.

Toeval
De hoeveelheid vormzand die eerder was afgeleverd bleek niet genoeg. Begin augustus is bij Batavialand in Lelystad extra vormzand gehaald, in totaal 1218 kilo. Grappig feit: dit blijkt exact het soortelijk gewicht van dit vormzand.

zakken vormzand 2.jpg

Nieuw transportframe
Voor de opbouw van de Zwammerdam maken we gebruik van een stalen transportframe dat vrijwel gelijk is aan het frame van de Zwammerdam 3. Dit frame is onlangs door de vrijwilligers helemaal kaal geschuurd en opnieuw in de verf gezet.

Harry en Ton schilderen.jpg