LICHT - Ikonen van vroeger en nu

Dag van de Ikoon op zondag 1 oktober

Zondag 1 oktober speciale Dag van de Ikoon

Ter gelegenheid van deze dag vinden er in Gravendam allerlei aktiviteiten plaats welke verband houden met ikonen.
Naast de beeldschone expositie “LICHT, ikonen van voeger en nu” in het Koopmanshuis, het volgende programma.
12.00-12.30 Slaan Simandron in de kloostergang
13.00-13.30 Processie met de Minderbroeders en Balkangroep
14.00-14.45 Ikoonlezing door mw. drs. Désirée Krikhaar in de kloosterzaal
15.00-15.45 Byzantijns zingen met Piet v.d. Heide in de kloosterkeuken
16.00-16.45 Ikoonlezing door Paul Brenninmeijer pr. in de kloosterkeuken

Voor jong en oud is er van alles te beleven:
de bakker maakt speciale Russische koekjes, kinderen kleuren hun eigen Ikoon, op de Waag staat een groot Ikonenbord om in te kleuren. Verder is er een demonstratie van tingieten met pelgriminsignes en het Balkangezelschap doet mee aan de processie. De processie staat in het teken van Franciscus en het feest van Pokrof. Hans Gerritse toont speciale munten en reisikonen. Eikonikon is aanwezig en heeft een mooie collectie beoeken meegenomen.

De tentoonstelling - is wegens succes verlengd t/m 4 november en is te zien in het middeleeuwse Koopmanshuis
In de middeleeuwen splitste de kerk in twee delen: oost en west. Het oostelijke deel, de orthodoxe kerk, ontwikkelde een heel eigen beeldtraditie, die tot op de dag van vandaag bestaat. Ikonen verbeelden feesten, heiligen, Maria, Christus en engelen en worden met veel respect behandeld. Je zou kunnen zeggen dat een ikoon het huis waar hij zich bevindt verlicht.

Archeon viert de zomer met een bijzondere tentoonstelling van deze ikonen in het prachtige middeleeuwse koopmanshuis.

Er zijn ikonen te zien vanaf de zeventiende eeuw tot nu. De nooit eerder getoonde collectie Gerritse vormt het hart van de tentoonstelling. Deze bestaat uit zogeheten ‘planken’ – dat zijn geschilderde ikonen – en kleine bronzen ikonen met voorstellingen in reliëf. Daarnaast zijn werken te zien van Jan Verdonk, Piet van der Heide, Krijntje Oskam en Paul Brenninkmeijer.

Gedurende de tentoonstelling biedt een speciaal randprogramma speelse en verdiepende activiteiten.

De schilders van ikonen worden ikoonschrijvers genoemd. Aanvankelijk deden monniken dit werk, maar in de loop van de geschiedenis waren het ook ‘gewone’ kunstenaars, als ze zich maar wel hielden aan alle regels omtrent de uitbeelding van de heilige voorstelling en de vervaardiging daarvan. Meestal waren deze kunstenaars anoniem.

De tentoonstelling belicht naast de ontstaansgeschiedenis ook het maakproces van de ikonen.

Lees meer over de tentoonstelling, ikonen en ikoonschrijvers op:
https://www.archeon.nl/nl/LICHT-Ikonen-van-voeger-tot-nu.html

Ikonendag

Zondag 1 oktober is het Ikonendag in Archeon.

Processie op de Dag van de Ikoon.

Ontmoeting van Oost en West

Beleef de middeleeuwen door mee te lopen in een feestelijke optocht door de Middeleeuwen.
Het begin- en eindpunt is het Minderbroeders-klooster (nr. 47). De aanvangstijd is 13.00 uur
U kunt een rol vervullen tijdens deze processie. In een handomdraai ziet u eruit als middeleeuwer. We zoeken wimpeldragers, wierookdrager, koster (kinderen), broeders (m), vertegenwoordigers (m/v) van de gilden en tot slot ook huisdieren. Na afloop van de processie ontvangt iedere deelnemer een kleine middeleeuwse lekkernij.

Op 1 oktober wordt er in het Byzantijnse Christendom het feest van Maria Pokrof gevierd. Pokrof betekent schutsmantel/omslagdoek. Volgens een legende is de Moeder Gods Maria in Constantinopel in de 9e eeuw in een kerk verschenen, met haar omslagdoek uitgespreid, om haar bescherming over de stad te garanderen (zie afbeelding links).

Als symbool van het Maria Pokrof feest wordt er een ikoon van Maria en een doek meegedragen.
Een parallel van deze verering hiervan vindt men in het Westers Christendom vanaf de 13^e eeuw. Op deze middeleeuwse afbeeldingen zoeken gelovigen bescherming onder de mantel van Maria. (zie afbeelding rechts). Vandaag vieren we tevens het feest van Sint Franciscus van Assisi (A.D. 1181/82) - 1226). De eigenlijke datum is 4 oktober, maar we hebben dit naar deze zondag verschoven. Hij is vooral bekend om zijn liefde voor de natuur: voor zon, maan en sterren, wind, water, vuur, aarde met daarop de bergen, mensen en dieren. Heel bekend is het verhaal dat vogels naar zijn preek kwamen luisteren. Werelddierendag vieren we niet voor niks op zijn feestdag 4 oktober.

Franciscus heeft zich laten inspireren door het kruis van San Daminano terwijl hij daarvoor in gebed was. Op deze feestdag dragen we een kopie van dit kruis mee in de processie. Het originele kruis is waarschijnlijk in de 12^e eeuw geschilderd door Syrische monniken die zich in Italië bevonden. Dit origineel bevindt zich in een kapel van de Kerk van Sinte Clara in Assisië.

Sint Franciscus is de eerste Minderbroeder. Het middeleeuwse stadje Gravendam bezit een Minderbroedersklooster. De broeders proberen u een indruk te geven van het leven in het klooster via gebed (zang), zielzorg, onderwijs, eten en, zoals vandaag met een processie. De kopie van het Kruis van San Damiano is geschilderd door ikoonschilder Jan de Frankrijker die broeder is in het Minderbroedersklooster in Archeon.